OVIDE DECROLY (1871-1932)

Ovide Decroly, 1971n jaiotako sendagile, psikologo eta hezitzaile belgikarra izan zen.

Ganteko Unibertsitatean Medikuntza ikasketak egin zituen eta 1896. urtean doktorego ezohiko saria eskuratu zuen. Beranduago, Berlinen eta Parisen garuneko patologiari buruzko ikasketak eta ikerketak burutu zituen.

1901ean, Hezkuntza Bereziko Institutua sortu zuen. Bruselan kokaturik, Decrolyk haur “irregularrak” hezi eta aztertzen zuen, iraultza pedagogikoa hasteko asmoa zuelarik.

Haur mota horrekin izandako arrakasta dela eta, eskarmentu horretan oinarritu zen ikasle arruntei zuzenduriko L´Ermitage Eskola sortzeko. Ikastetxe hori, Lehen Hezkuntza eskainiz, 6 eta 12 urte bitarteko ikasleen heziketaz arduratu zen.

1905. urtean, Bruselan bertan, Umezurtzen Etxea ireki zuen eta bertako lehendakari izan zen.

Decrolyk sortutako metodo pedagogikoa Belgika osoan zehar hedatu zen eta hango eskola publikoetan ofizialtasunez ezartzera iritsi zen.

Hego Ameriketan eta Estatu Espainiarrean bere ikusmolde berriak ezagutarazten ibili zen. Haren metodoak zabalkunde handia izan zuen eta jarraitzaile asko lortu zituen. 

Hezkuntza eta eskolari buruzko kontzeptualizazioa:

Decrolyren ustez, irakaskuntzaren jasotzailea den ikaslea hezkuntzaren ardatza da eta ideia horrek bi aldagai ikastera eramaten du. Alde batetik, eskola eta bizitzaren arteko harremanak eta beste aldetik, ikaslea hezkuntza behar anitz, berezi, indibidual eta bakarrak dituena dela.

Decrolyren eskoletako hezkuntzaren xedea, haurra bizitzarako prestatzea da, bere bizitza indibidualerako nahiz bere gizarte bizitzarako.

Decrolyren pedagogiaren ekarpenik garrantzitsuenak ideia elkartuak eta interesguneak dira. Lehenengoei programa deitzen zaie eta bigarrenei metodoa.

Eskola tradizionalaren programak arbuiatzen ditu, haurraren interesak eta pentsamenduaren prozesua kontuan hartzen ez dituelako eta irakaskuntzaren baliabide bakarra irakaslearen ahozko adierazpena delako.

Haurraren interes psikobiologikoa da arreta mantendu, zuzendu eta adimenaren bereganatzea erregulatzen duena. 

Horregatik, bere ideia elkartuen programak bi helburu nagusi ditu:

• Nork bere burua edo pertsonalitatea ezagutzea eta ondorioz, nork bere beharrak, igurikapenak, xedeak eta idealak.

• Natura ezagutzea, bertan parte hartu behar baita norberaren igurikapenak, beharrak, xedeak eta idealak errealitate bihur daitezen. 

Edukiei dagokionez, ezagutzaren pilaketa ez du puntu garrantzitsutzat jotzen, haiekiko interesa eta bereganatzeko trebezia baizik. Gutxieneko ezagutza intelektuala momentuko eta etorkizuneko haurraren beharrak asetzeko beharrezkotzat jotzen diren edukiek osatzen dute. Ondorioz, haurraren oinarrizko beharretan funtsatutako programa sortu zuen. 

Edukien denboralizazio eta sekuentziaketari dagokionez, ideia elkartuen programa hau 3-4 urteko ikasleekin lantzen has daiteke. Eduki hauen irakaskuntza-ikaskuntza, ardatz nagusiak mantenduz, espiral antzera garatzen joaten dira.

Edukiak lantzeko moduari dagokionez, Decrolyk ideia elkartuen programaren interpretazioa baimentzen duen ariketa saila aurkeztu zuen. Ariketa horiek ordena psikologiko batean kokatzen dira eta adimenaren prozesuaren ekintza siklo bat osatzen dute. Hurrengo hiru ariketa motak ezberdintzen dira:

• Behaketa ariketak.

• Elkarketa ariketak.

• Adierazpen ariketak.

Eskolako lana interesguneen metodoaren bitartez garatzea proposatzen zuen, hori baita behaketa, elkarketa eta adierazpena estimulatzen dituena.

Aurreko guztia printzipio orohartzaileak blaitzea planteatzen du. Hala ere, irakurketaren irakaskuntzaren kasuan baino ez zuen printzipio honen aplikazio koherente eta zehaztua adierazi. 

Metodo ideo-bisual, ideografiko edo begi naturala, haurraren ezagutza psikologikoan oinarritzen da eta hurrengo ezaugarri nagusiak ditu:

• Irakurketaren begi metodoa da. Ikusmenak balio sintetiko edo orohartzailea duenez, hizkiz hizki joan gabe irakurketa arrunta baimentzen du.

• Esaldi eta hitz osoaren erabilera. Ikaskuntzak, sinpletik konposatura eta konkretutik abstrakturako printzipioei jarraitzen die. Horregatik, haurraren komunikazioa esaldi eta ideien bitartez gauzatzen da, eta ez silaba edota hizkien bidez. 

• Interesak eta jolasak lagundutako errepikapena.

• Irakurketa interesgunearen programan oinarrituta dago eta irakaskuntza orohartzailearen bidez ikasitakoari aplikatzen zaio.

• Begi oroimenaren lanketa.

Printzipio orohartzailearekin batera, Decrolyk hezkuntza jolasak eraiki zituen. Hauen hasierako helburua, Hezkuntza Bereziko arloan soilik aplikatzea zen baina Haur Hezkuntzan ere arrakasta handia izan zuen. Jolasak hiru multzotan sailkatu zituen:

•  Zentzumenezko sumaketa eta gaitasun motorea garatzera bideratutakoak.

• Ideia orokorren edo elkarte induktibo eta deduktiboen jolasak.

• Propioki didaktikoak: Aritmetika eta irakurketaren hasierakoak, hizkuntza eta gramatikaren ulermenezkoak eta denbora kontzeptuari dagozkienak. 

Eskolaren antolaketari dagokionez, hurrengo hauek dira haren postulatuak:

• Eskola, naturarekin harreman zuzena duen ingurunean kokaturik egon behar du.

• Aretoek tailerren eta laborategien amtza izango dute.

• Eskolak, adin eta sexu ezberdinetako ikasle kopuru txikia izango du.

• Ikastaldea ahal den homogeneoa izango da.

• Diziplina, haurren aktibitate eta lanaren ondorio da, eta ez geldotasunaren, pasibitatearen eta obedientziaren emaitza.

• Irakaslea aktiboa, adimentsua eta sormen handikoa izan behar du. 

Ebaluazio dokumentuei dagokionez, Decrolyren eskoletan buletinak eta notak txostenek ordezkatzen dituzte, zeinetan ikaslearen egoera psikologikoari buruzko azterketa indibidual, zehatz eta osoa agertzen den.

Decrolyren ikusmolde pedagogikoa eta hark proposaturiko neurriak, erabat berriak eta iraultzaileak izan ziren bere garaian. Gaur egun, Haur Hezkuntzan aritzen diren profesional eta adituek oso arruntzat hartzen dituzte.

Iturria: Hik Hasi, Pedagogo sortzaileak. Teorien iturburu. (2005eko Abendua)